Trong thời đại này, khi việc học tập trở nên dễ tiếp cận hơn, tấm bằng thôi là chưa đủ. Thứ chúng ta cần trang bị còn là các kỹ năng mềm, kỹ năng tự học… Trên mạng không thiếu những câu chuyện cử nhân, thạc sĩ phải mưu sinh bằng nghề chạy xe ôm công nghệ. Thật vậy, theo khảo sát của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Việt Nam, 36,7% người lao động trình độ cao phải kiếm sống dựa vào nghề giao hàng. Còn từ điển Merriam-Webster gọi họ là những người bị “overeducated”.

Nguồn gốc của từ “overeducated”

Overeducated là từ dùng để chỉ những người có trình độ học vấn và bằng cấp vượt mức yêu cầu trong thực tế công việc. Nếu họ có bằng đại học nhưng làm công việc chỉ cần đến cấp trung học thì họ đang bị “thừa” trình độ, nói cách khác là họ đang bị “overeducated”.

Theo từ điển Merriam-Webster, từ “overeducated” bắt đầu được sử dụng từ năm 1788 và vẫn giữ nguyên nghĩa gốc như hiện nay. Riêng từ “educated” thì đã xuất hiện vào khoảng thế kỷ XV, bắt nguồn từ tiếng Latin “educare” (nuôi nấng và dạy dỗ). Shakespeare mượn từ “educated” để mô tả việc giảng dạy trong môi trường học đường. Đến nay, từ “educated” bao gồm những hoạt động trường lớp, văn bằng và chứng nhận học vị của một người.

Từ “overeducated” trở nên phổ biến từ khi nào?

Khoảng tháng 5/2022, thuật ngữ “overeducated” đã thu hút nhiều người quan tâm theo một cách không mấy hay ho. Trên Twitter, Nghị sĩ Đảng Cộng hòa Mỹ Matt Gaetz gọi những người phụ nữ phản đối sự bãi bỏ của án lệ Roe v. Wade là thế hệ millennials “thừa học vấn, thiếu tình yêu” (over-educated, under-loved).

Chưa bàn đến lời lẽ “cà khịa” thì vấn đề phụ nữ không tìm được công việc phù hợp với năng lực là khá phổ biến. Theo Viện nghiên cứu Chính sách về Phụ nữ tại Mỹ, số người phụ nữ gen Y (25-34 tuổi) có bằng đại học và các bậc sau đại học nhiều hơn nam giới cùng thế hệ. Nhưng báo cáo của Học viện Quản lý ở quốc gia này lại chỉ ra rằng, nhà tuyển dụng có xu hướng chỉ chọn nhân viên nữ có năng lực vượt tiêu chuẩn. Nghĩa là phụ nữ phải cố gắng gấp nhiều lần chỉ để được chọn lựa vào cùng một vị trí với người nam có trình độ thấp hơn. Rõ ràng nguyên nhân không nằm ở họ mà là sự bất bình đẳng giới.

Bản thân một người không được làm công việc tương xứng về khả năng và thù lao sẽ dễ nảy sinh bất mãn cũng như nỗi lo tâm lý. Trong một video tài liệu tiếng Trung Quốc, hàng triệu thanh niên ở đất nước này đã vỡ mộng khi nhận ra đại học không phải là tấm vé để đổi đời. Điều họ thất vọng nhất là công sức và tiền bạc bỏ ra cho nhiều năm đèn sách chưa được đền bù xứng đáng, đặc biệt là đối với những gia đình vay mượn cho con ăn học. Những người trẻ sống cầm chừng với công việc lương thấp chỉ để tránh cái mác “ăn không ngồi rồi”.

Có lẽ nguyên nhân của sự việc nằm ở bối cảnh xã hội ngày nay, khi việc học dễ tiếp cận hơn bao giờ hết, chỉ có bằng cấp thôi là chưa đủ. Thứ mỗi người cần trang bị còn là các kỹ năng mềm, kỹ năng tự học. Nhiều trường đại học, cao đẳng cũng đang phát triển những chương trình thực tập, hướng nghiệp, hợp tác với các doanh nghiệp để thu hẹp khoảng cách giữa trình độ và công việc của nguồn nhân lực.

Tóm lại là

Học vị cao, suy cho cùng, vẫn là một “chiếc phao” trong xã hội chuộng bằng cấp. Nếu bằng đại học không cho bạn công việc phù hợp thì nó vẫn cho bạn lợi thế cạnh tranh hơn những người chưa có bằng ở cùng một vị trí. Vì vậy, bạn đừng nản lòng khi mình chưa tìm được công việc như ý. Mặt khác, bạn có thể xem khoảng thời gian bị “overeducated” là sự đầu tư kinh nghiệm để tăng cơ hội thăng tiến về sau nhé!

Mời bạn xem thêm các bài viết liên quan:

Hãy theo dõi BlogAnChoi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!