“Hãy đọc các ký hiệu giặt là (Laundry Symbol ) trên nhãn và làm theo tất cả những chỉ dẫn đó” – Câu trả lời cực kỳ đơn giản khi một ai đó thắc mắc về quá trình giặt là cho những bộ trang phục đắt đỏ hay yêu thích của bạn.

Như vậy, thay vì phải ngồi lục tung các trang mạng để tìm hiểu xem lụa cần giặt như thế nào, đồ da phải làm sạch bằng cách gì, len cashmere có thể quẳng vào máy giặt được hay không… tất cả những gì bạn phải làm là tìm cách đọc hiểu những ký hiệu về giặt là đã được nhà sản xuất ghi rõ trên nhãn mác. Còn gì đơn giản hơn?

Ấy vậy mà, cứ cách một đoạn thời gian, tôi lại nghe một ai đó phàn nàn rằng họ đã vô tình làm hỏng một món đồ gì đó như thế nào. Ví dụ, chiếc áo t-shirt xịn mặc được một hai tháng nhưng bờ vai đã có dấu hiệu bị kéo xuống, lý do là khổ chủ hoàn toàn không hiểu ký hiệu “phơi khô trên một mặt phẳng nằm ngang” của nhà sản xuất. Hoặc một vệt mờ hằn vết lên chiếc áo mới ngay từ lần là đầu tiên chỉ vì để nhiệt độ “quá tay”, trong khi nhà sản xuất đã ghi rõ bằng hình vẽ một chiếc bàn là và một chấm màu đen nhỏ bên trong, có nghĩa là: điều chỉnh bàn ủi ở nhiệt độ thấp (110C, 230F).

Bởi vậy, cái việc tưởng như rất đơn giản là đọc hiểu bảng ký hiệu hóa ra lại hoàn toàn không đơn giản như nhiều người nhầm tưởng, nhất là khi con số ký hiệu lên đến vài chục. Tôi biết nhiều người thậm chí còn không buồn quan tâm đến việc đọc ký hiệu mà chỉ đơn giản là “giặt bằng bản năng”, tự nhận định chất vải và tự quyết định sẽ xử lý chúng như thế nào: các chất dày như cotton có thể giặt bằng máy, các chất mỏng như lanh hay lụa…thì phải giặt tay và là ủi ở nhiệt độ thấp. Toàn bộ kiến thức đến đây là hết.

Quan điểm của tôi: cũng như đi xe phải hiểu biển báo giao thông, giặt là (nhất là giặt là những món đồ đắt đỏ) nhất thiết phải hiểu các ký hiệu mà người ta đã mất công in lên nhãn cho bạn. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là ta nên làm theo mọi ký hiệu một cách cứng nhắc. Để ứng xử với những “mật mã” laundry symbol, người ta thường có hai cách: đưa chúng ra hàng giặt khô hoặc tự xử lý.

Lòng tin của tôi với những cửa hàng giặt khô ở Hà Nội đang phai nhạt đi, sau khi một vài chiếc áo bị hỏng và nhất là sau bài báo một số cửa hàng giặt khô đang sử dụng chất có nguy cơ dị ứng và ung thư để xử lý vải. Như vậy, tôi chỉ có thể lựa chọn giữa việc giặt tay và giặt máy tại nhà, đồng nghĩa với việc sẽ phải tự chiến đấu với hàng loạt laundry symbol hòng giữ cho chiếc áo của mình đẹp đến hơi thở cuối cùng. Việc này không mấy vui vẻ. Và tôi bắt đầu tự hỏi, khi nào có thể lờ các ký hiệu đi mà không sợ gây ra một hậu quả thảm khốc nào đó?

Tôi có một bài trắc nghiệm nhỏ:

1. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn giặt một chiếc áo có ký hiệu “giặt riêng biệt” với các mặt hàng khác?
2. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn treo áo trên một cái móc nhỏ trong khi nhà sản xuất đã cảnh báo rằng nó cần được phơi trên một mặt phẳng?
3. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn giặt tay một món đồ đắt tiền, trong khi nó có ký hiệu giặt khô?

Câu trả lời:

1. Tai họa sẽ xảy ra là điều chắc chắn. Bạn sẽ có chiếc áo sơ mi trắng chuyển sang hồng nếu giặt chung với những chiếc tất màu đỏ.
2. Chiếc áo sẽ không giữ được kiểu dáng nguyên bản bởi các sợi vải bị căng chùng xuống vì nước.
3. Nhiều khả năng là chẳng có gì xảy ra cả, bạn vẫn có được một chiếc áo đẹp sau đó.

Câu trả lời thứ ba làm bạn ngạc nhiên? Vâng, chính tôi cũng đã từng ngạc nhiên. Trên thực tế, các ký hiệu giặt là không cần thiết phải chỉ ra cho bạn phương pháp giặt nhanh nhất, hiệu quả nhất, tiết kiệm tiền bạc nhất. Chúng chính xác và đúng đắn, hẳn rồi, nhưng chưa chắc đã là tốt nhất. Vì chúng được đưa ra không chỉ bởi thiện ý (và trách nhiệm) của nhà sản xuất, mà còn bởi những quy định của pháp luật, đơn cử như các đạo luật bảo vệ người tiêu dùng của Hội đồng thương mại Liên Bang Hoa Kỳ (FTC) (trong đó nêu rõ rằng nhà sản xuất có nghĩa vụ với các ký hiệu giặt là để người tiêu dùng có thể bảo quản quần áo của họ một cách tốt nhất).

Để tránh gặp rắc rối với đạo luật này, nhiều nhà sản xuất đã dập lên quần áo của họ mọi chỉ dẫn khắt khe và bảo thủ nhất có thể (rất nhiều trong số này đôi khi không quá cần thiết). Để tiết kiệm thời gian và công sức cho mình, tôi bắt đầu chỉ lưu ý đến một số ký hiệu mang tính chất cảnh báo cao độ. Đó là những ký hiệu có dấu gạch chéo. Tin tôi đi, trong hàng loạt hình vẽ in trên mác, bạn có thể không cần để ý tới tất cả, nhưng nhất thiết phải để ý tới các ký hiệu có dấu gạch chéo, chúng có nghĩa đơn giản là: Không. Không được giặt. Không được tẩy. Không được là. Không được sấy. Không được phơi. Không được giặt khô. Đây là những ký hiệu mà bạn kiên quyết phải làm theo nếu muốn còn giữ được một món đồ lành lặn.

Tiếp đó là ký hiệu về giặt tay – ký hiệu dễ nhận ra nhất bởi nó có hình bàn tay. Ký hiệu quan trọng này giúp cho một số chất liệu mỏng, mềm có thể trụ được lâu nhất với tuổi thọ của nó mà không bị xù bông, bị dão, bị nhăn. Tôi quyết định lờ đi các ký hiệu về nhiệt độ khi giặt, bởi tôi luôn duy trì nhiệt độ nước trên dưới 30 độ và mức nhiệt này đạt tiêu chuẩn cho hầu như mọi chất liệu (ngay cả các ký hiệu cũng chỉ quy định nhiệt độ tối đa, chứ không quy định nhiệt độ tối thiểu).

Sau khi giặt, đến công đoạn phơi. Bạn cần nhận ra một ký hiệu theo tôi là quan trọng nhất: phơi trên mặt phẳng. Ký hiệu này giúp bạn tránh được việc trang phục bị kéo dãn, bị chùng xuống, bị mất form dáng sau vài lần giặt đồ. Các ký hiệu khác như: phơi dưới mái hiên, phơi trong bóng mát, phơi trên dây, phơi trên mắc…có thể bỏ qua nếu bạn không có thời gian cho chúng.

Một mẹo nhỏ của tôi cho việc là (ủi) quần áo là luôn để nhiệt độ ở 110 độ C – nhiệt độ chấp nhận được cho mọi chất liệu (tất nhiên, trừ những chất liệu không được là). Chỉ điều chỉnh bàn là khi thực sự đụng tới những nếp nhăn cứng đầu trên các chất vải cứng. Và điều này hoàn toàn có thể được quyết định dựa vào trực giác, mà chẳng cần đến việc đọc hiểu một ký hiệu nào đó.

Cuối cùng, tôi có một lời khuyên cho những ai muốn chiến đấu với Laundry symbol: hãy in ra một bảng ký hiệu và treo lên trên máy giặt của bạn. Cách đơn giản nhất để kiểm soát cuộc chiến một cách an toàn nhất.

Chúc bạn có thể bảo vệ thành công những bộ trang phục của mình!